Česi prestigli Slovence. Najbogatiji su od svih postkomunističkih zemalja

Autor/ica 👤tačno.net 18.6.2015. u 14:24

Povezani članci

Češka je lani bila šesnaesta najbogatija zemlja Evropske unije mjereno bruto domaćim proizvodom na stanovnika. Bila je bolja nego sve ostale zemlje bivšeg komunističkog bloka a po prvi puta prestigla je i do sada najbogatiju Sloveniju. Na drugu stranu Slovačka zaostaje već za 8 procenata. Proizlazi to iz izvještaja koju je objavio evropski statistički ured Eurostat.

Autori: Jakub Kotalík, ČTK
Preveo: Ešref Zaimbegović

BDP na stanovnika u Češkoj predstavlja 84% prosjeka unije. Statistika pokazuje da je Češka Republika u tom pogledu bolja nego Slovačka, baltičke države ili Slovenija. “Češka Republika je od socijalizma naslijedila ekonomiju u relativno dobrom stanju tako da je naša polazna pozicija bila najbolja u poređenju sa Mađarskom, Poljskom i Slovačkom a tu poziciju smo uspjeli održati, “ objašnjava analitičar David Marek iz firme Deloitte. Daleko za Češkom zaostaje susjedna Poljska koja zajedno sa Mađarskom dostiže 68% prosjeka EU.

Međutim Češka lošije stoji u mjerenju stvarene individualne potrošnje (AIC) po glavi stanovnika koja bolje izražava stvarni materijalni nivo potrošnje domaćinstva. Prema tom pokazatelju Češka se nalazi na 19. mjestu. Dostiže 75% prosjeka unije što je više nego što ima Poljska, Slovačka i Slovenija. Grčka i Portugal su međutim u tom poravnanju pred Češkom kao i Kipar, Litva ili Malta.

Slovenija je u krizi. Slovačka raste ali prednost Češke se ne smanjuje.

Najbolja od zemalja istočnog bloka dugo je bila Slovenija koja poslednjih godina ima probleme. “Slovenija se muči sa dugogodišnjom bankarskom krizom koja obara tamošnju ekonomiju na koljena. Zahvaljujući tome uspjeli smo prestići slovenačku ekonomiju. Ukoliko se tamošnji bankarski sektor ne stabilizuje Sloveniju će prestizati i drugi,” kaže Marek.

Međutim i Češka može uskoro izgubiti svoju poziciju. Ostale postkomunističke zemlje Češku Republiku pomalo ali sigurno pristižu iako se prosjeku EU značajno ne približuju.

Suvereno najbogatiji je Luksemburg

Najbogatija zemlja Evropske unije sa velikom prednošću je Liksemburg, najsiromašnija ostaje Bugarska. U cjelini postoje pri praćenju tog pokazatelja ekonomske aktivnosti velike razlike među članicama EU. Naprimjer BDP po glavi stanovnika u Lukseemburgu je na 263% što je više nego dvostruko u odnosu na prosjek EU. Druga Irska je međutim samo 32% iznad prosjeka EU. Na drugu stranu u Bugarskoj BDP ne dostiže ni polovinu prosjeka EU.

I u sravnanju stvarne individualne potrošnje (AIC) opet vodi Luksemburg čija je individualna potrošnja domaćinstava lani bila 40% iznad prosjeka unije. Na posljednjem mjestu nalazi se Bugarska.

Šta je BDP a šta PPS?

Bruto domaći proizvod (BDP) je mjerilo ekonomske efikasnosti. Izražava dodatnu vrijednost svih proizvoda i usluga u toku godine. Indeks BDP na glavu stanovnika izražava se u standardu kupovne sile u relaciji prema prosjeku EU 28 koji iznosi 100.

Eurostat koristi za izražavanje standarda kupovne sile (PPS) odnosno jedinicu koja se koristi za međunarodno poravnanje a izravnava razlike u nivou cijena među pojedinim zemljama. Za jedan PPS može se kupiti ista količina robe ili usluga u svim zemljama.

“Zavisiće na tome kako brzo ćemo rasti ali nažalost poslednjih godina Poljska i Slovačka rastu brže. Na koncu ovoga desetljeća mogli bi smo biti sedamnaesti kad bi nas mogla prestići Slovačaka a približuje se i Poljska”, dodaje Marek. Marek misli da je to dato tim da Češka ekonomija doduše raste ali dugoročno je taj tempo veoma približan ostatku EU. Češka bi 2020. mogla biti na 86% unijinog prosjeka a Slovačka bi mogla već dostići 84%.

Aktuelni podaci Eurostatu međtim slovački sprint ne potvrđuju. Dok je tamošnja ekonomija porasla u odnosu na evropski prosjek za jedan procentni bod Češka se istovremeno povećala za dva. Prednost se lani povećala na 8%.

BDP po glavi stanovnika prema kupovnoj sili, cijela EU =100%

	2006	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014
EU 28	100	100	100	100	100	100	100	100	100
Eurozona	108	108	108	108	108	108	107	107	107
Belgija	117	115	115	117	120	120	120	119	119
Bugarska	37	40	43	44	43	44	45	45	45
Češka	81	84	82	83	81	83	82	82	84
Danska	124	122	123	123	126	126	125	124	124
Njemačka	115	116	116	115	119	122	123	122	124
Estonija	64	69	68	62	63	68	71	73	73
Irska	146	147	132	128	129	130	130	130	132
Grčka	93	91	93	94	87	77	74	73	72
Španija	103	103	102	101	98	95	94	94	93
Francuska	108	107	106	108	108	108	107	107	107
Hrvatska	58	61	64	62	59	60	61	61	59
Italija	106	105	106	105	104	103	101	99	97
Kipar	99	100	105	105	102	96	94	89	85
Letonija	55	60	60	53	53	57	60	64	64
Litvanija	56	61	63	57	60	65	69	73	74
Lucemburg	257	254	256	247	254	265	264	258	263
Mađarska	62	61	63	64	65	65	65	66	68
Malta	79	78	81	84	86	84	85	86	85
Nizozemska	135	136	139	137	135	135	133	131	130
Austrija	125	123	124	126	126	128	129	128	128
Poljska	50	53	55	59	62	64	66	67	68
Portugal	80	79	79	81	81	78	76	78	78
Rumunija	38	42	48	49	50	51	53	54	54
Slovenija	86	87	89	85	83	83	82	82	83
Slovačka	63	67	71	71	73	73	74	75	76
Finska	115	118	120	116	115	117	116	113	110
Švedska	125	128	127	123	126	127	126	127	124
Britanija	123	118	114	112	108	106	107	109	108