Dron MQ-9 Reaper koristi se i za nadzor i za napade. John Moore/Getty Images
Rusija je pozvala SAD da zaustave svoje “neprijateljske” letove, nakon sudara ruskog borbenog aviona sa američkim dronom MQ-9 Reaper za koji je Pentagon rekao da obavlja rutinski let.
SAD su optužile Rusiju za nepromišljeno ponašanje nakon što se američki dron srušio u Crno more nakon susreta s ruskim borbenim avionima.
SAD kažu da je dron bio u rutinskoj misiji u međunarodnom zračnom prostoru kada su dva ruska aviona pokušala da ga presretnu. Incident naglašava sve veći rizik od direktne konfrontacije između Rusije i SAD zbog rata u Ukrajini.
Rusija je negirala da su dva aviona uspostavila bilo kakav kontakt.
Rusko ministarstvo odbrane saopštilo je da se dron srušio nakon “oštrog manevra” i da je dron MQ-9 Reaper letio sa isključenim transponderima. Transponderi su komunikacijski uređaji koji omogućavaju praćenje aviona.
Bespilotne letjelice Reaper su avioni za nadzor sa rasponom krila od 20m.
Incident se dogodio oko 07:03 po srednjeevropskom vremenu u utorak, navela je američka vojska. “Naš avion MQ-9 je obavljao rutinske operacije u međunarodnom zračnom prostoru kada ga je presrela i pogodila ruska letjelica, što je dovelo do pada i potpunog gubitka MQ-9”, navodi se u saopštenju.
Nekoliko puta prije sudara borbeni avioni Su-27 su bacali gorivo na dron na “nepromišljen, ekološki neispravan i neprofesionalan način”, navodi se u saopštenju.
SAD su pozvale ruskog ambasadora u Washingtonu Anatolija Antonova da uloži protestnu notu zbog tog poteza.
Ruski državni mediji su nakon sastanka prenijeli izjavu Antonova da Moskva vidi incident s dronom kao “provokaciju” i da “neprihvatljiva aktivnost američke vojske u neposrednoj blizini naših granica predstavlja razlog za zabrinutost”. Tenzije su porasle oko Crnog mora još od ruske aneksije Krima 2014. godine.
Od ruske invazije na Ukrajinu u punom obimu, SAD i Velika Britanija su pojačale izviđačke i nadzorne letove, iako uvijek rade u međunarodnom zračnom prostoru.
Ključno pitanje je da li je susret u utorak bio pokušaj Rusije da poremeti američki dron i njegov rad, ili je to bio namjerni pokušaj da ga obori.
Prema SAD-u, postojao je “obrazac opasnih akcija ruskih pilota” u interakciji sa savezničkim avionima u regionu. To znači da bi obaranje drona moglo biti rezultat greške ruskog pilota koji se previše približio dok je dron “zujao”. Ali ako je ovo bio namjerni napad na američku letjelicu od strane ruskog ratnog aviona, onda bi kako navode analitičari, to predstavljalo ogromnu provokaciju i značajnu eskalaciju.
U tom slučaju, napad bi se smatrao pokušajem Kremlja da testira odgovor Sjedinjenih Država. Zapadni saveznici su naporno radili da zaustave da rat u Ukrajini eskalira u direktnu konfrontaciju sa Rusijom. Ali ovaj incident iznad Crnog mora je upravo to. SAD će sada morati procijeniti svoj odgovor.
Kako su američki vojni zapovjednici upozorili u svojoj izjavi, ovo je opasan čin koji bi “mogao dovesti do pogrešne procjene i nenamjerne eskalacije”.
