Foto: Direkt portal
Igra brojkama
Naime, Trebinje je jedina lokalna zajednica u Republici Srpskoj koja ima dva udruženja penzionera. Na području Trebinja je trenutno, prema zvaničnim podacima Udruženja penzionera Republike Srpske, ukupno 7.818 penzionera.
Brojnije, Udruženje penzionera Grada Trebinja, koje je osnovano 2003. godine, trenutno okuplja 4.482 penzionera. Ono je ujedno priznato i od krovnog Udruženja penzionera Republike Srpske i članovi ovog udruženja, posredstvom Fonda penzijsko-invalidskog osiguranja (PIO), plaćaju članarinu. No, godinama su, kako tvrde, diskriminisani od Grada.
Drugo udruženje je sličnog naziva – Gradsko udruženje penzionera. Nastalo je 2017. godine cijepanjem već postojećeg Udruženja penzionera u ovom gradu, a njegovo osnivanje pratile su brojne kontroverze. Samo mjesec dana nakon osnivanja, GUP je rebalansom budžeta Grada Trebinja dobio 52.000 maraka iz gradske kase, dok je grant za UP smanjen sa planiranih 90.000 na svega 12.000 KM.
Osnivač GUP-a je bio Đoko Tarana, nekadašnji odbornik Partije ujedinjenih penzionera, koji je ranije za Direkt priznao da je u raspodjeli novca ovom udruženju posrijedi politički uticaj.
Prema riječima aktuelnog predsjednika GUP-a Rista Masleše, okuplja oko 3.700 penzionera.
Uzmemo li u obzir da oko 25 posto penzionera u Trebinju nije član niti jednog penzionerskog udruženja, dobijamo da je broj članova ove penzionerske organizacije, ipak, znatno manji. No, Masleša tvrdi suprotno, ali odbija da za Direkt obrazloži kako je došao do broja od 3.700 članova.
Po toj računici, u penzionerskim udruženjima ima više penzionera nego što ih ukupno egzistira u Gradu Trebinju.
Na naše pitanje kako vodi evidenciju članstva, budući da nemaju naplatu članarine preko Fonda PIO, Masleša je odgovorio da imaju svoje evidencije.
„Ja vam kažem da imamo toliko članova. Imamo mi pristupnice i sve evidencije… Ima na osnovu njihovih izjava gdje su potpisali da su naši članovi. Bude tu i godišnjih varijacija, nismo još uradili reviziju spiska, ali uglavnom to je taj broj i u tendenciji smo porasta“, rekao je Masleša i dodao „da mu je sve jasno“ i da ne želi više da odgovara na naša pitanja.
Tako smo ostali uskraćeni za brojne odgovore, između ostalog i one o političkom djelovanju ove organizacije.
„Nemojte me molim vas, znam ja odakle vjetar duva, znam šta je sjever, jug i zapad“, rekao je i prekinuo vezu.
Iako nije priznato od krovnog republičkog udruženja, niti njegovi članovi plaćaju godišnju članarinu, Gradsko udruženje penzionera dobija najveći procenat javnog novca Grada Trebinja koji je namijenjen penzionerskoj populaciji.
U tabeli ispod donosimo pregled iznosa novčanih sredstava koja su od Grada Trebinja odobrena ovim organizacijama za pet godina (2024, 2023, 2020, 2019. i 2018)
Za godine 2022. i 2021. novinarke Direkta nisu uspjele da pronađu zvanične dokumente o raspodjelama novca Grada Trebinja za penzionerska udruženja, pa u nastavku donosimo pregled prihoda oba udruženja za 2022. i 2021. godinu.
Vidljivo je da je za pomenutih pet godina udruženju koje trenutno vodi Risto Masleša, kroz projekte iz budžeta Grada, odobreno najmanje 349.000 maraka.
U istom periodu drugom udruženje, koje okuplja većinsku penzionersku populaciju u Trebinju, odobreno je najmanje 48.800 maraka.
„Sramota je kako se Grad odnosi prema našim penzionerima“, ističe za Direkt Mirko Milojević, predsjednik Udruženja penzionera Grada Trebinja.
Za jedne devet, za druge tri
Grad Trebinje je ove godine za penzionersku populaciju od ukupnog budžeta od 50 miliona namijenio 85.000 maraka. U okviru posljednjeg poziva rasporedio je sredstva u iznosu od 77.000 maraka.
Udruženje koje vodi Milojević od 11 projekata, sa koliko su aplicirali na poziv, dobiće sredstva za tek tri projekta.
Drugom udruženju odobreno je svih devet projekata, sa koliko su, kako nam je potvrđeno, i aplicirali na javni poziv.
„Komisija je uzela u razmatranje samo tri naša projekta. Najveći iznos po projektu je mogao biti 8.000 maraka, a nama su dodijelili tri projekta od po 4.000 maraka. Dakle, ukupno 12.000 maraka i zadnjih pet godina se isto ponavlja“, kaže Milojević za Direkt.
Diskriminišu i mrtve
Jedan od projekta koji je odobren UP-u odnosi se na pomoć porodicama umrlih penzionera. Dodijeljen im je iznos od 4.000 maraka.
Drugom udruženju je za iste ili slične aktivnosti, kroz tri projekta nazvana „Posmrtnine“, „Posmrtnine 1“ i „Posmrtnine 2“ odobren iznos od po 7.000 maraka, odnosno ukupno 21.000 maraka.
„Naših penzionera na godišnjem nivou umre oko 250. Kad se ovih 4.000 maraka podijeli na taj broj, ispada da porodica umrlog dobije 15-ak maraka od Grada Trebinja. Mi posmrtnine isplaćujemo u iznosu od 200 maraka i na godišnjem nivou to dođe oko 50.000 maraka“, kaže Milojević i dodaje: „Drugo udruženje koje isplati znatno manje posmrtnina na godišnjem nivou, dobilo je za tu namjenu preko projekata iz Grada Trebinja 21.000 maraka. Njihova posmrtnina donedavno je bila 150 maraka, sada su možda i oni podigli na 200, i to znači da po jednom umrlom penzioneru dobiju znatno više novca. Višak sredstava bi trebalo da se vrati Gradu, to se nikad ne radi i oni vrše zloupotrebu, to usmjere u druge svrhe“, tvrdi Mirko Milojević za naš portal i navodi da prema njegovoj procjeni, drugo udruženje može imati tek oko 1.500 članova.
Zbog, kako kaže, diskriminacije i živih i mrtvih penzionera više puta se pismenim putem obraćao gradonačelniku Mirku Ćuriću, no takav odgovor nikada nije dobio.
„Pitao sam gradonačelnika na jednom sastanku, ako već vršite diskriminaciju nad živim penzionerima, zašto vršite diskriminaciju nad umrlim penzionerima. Usmeno se gradonačelnik složio sa ovim što sam ja rekao, ali izgleda da tu neko drugi diriguje i donosi takve odluke“, sumnja Milojević.
„Svaki penzioner kupuje hranu i vodu, plaća komunalije i na sve to plaća PDV. Od tog PDV-a puni se budžet Grada Trebinja. Ako svi penzioneri jednako pune budžet Grada trebalo bi iz Grada da im se približno jednako vraća. Ali ne, nama se vraćaju mrvice u odnosu na ovo drugo političko udruženje“, navodi Milojević.
Najavljuje i žalbu Gradu Trebinju i predsjednici komisije koja je bodovala projekte Marini Herbez, iako, kaže, od toga ne očekuje ništa.
Predsjednica Komisije Marina Herbez odbila je da govori za Direkt o ovoj temi.
„Ne bih da se izjašnjavam“, rekla je u kratkom telefonskom razgovoru.
Gradonačelniku sporne članarine
Gradonačelnik Trebinja Mirko Ćurić u ovome ne vidi diskriminaciju. Kaže da se prilikom ocjene pristiglih projekata u obzir uzima i činjenica da jedno udruženje ima dodatna sredstva od članarine.
„Prema informacijama kojima ja raspolažem, određeno udruženje ima sredstva od članarina, a drugo nema. I upravo se ima to u vidu da se procijeni koja su njima sredstva neophodna kako bi funkcionisali. Čak imam podatak od udruženja koje nema članarine da je taj iznos kada se sabere značajno veći za to drugo udruženje koje dobija kroz članarinu“, kaže Ćurić.
No, u kriterijumima koji su korišteni prilikom ocjenjivanja projekata, koje prilažemo u nastavku, ni na koji način se ne spominje članarina udruženja.
Plaćanje članarine, saglasan je i predsjednik Udruženja penzionera RS Ratko Trifunović ne bi trebalo da bude otežavajuća okolnost prilikom odobrenja projekata.
„To bi trebalo da bude srazmjerno broju članova, a ne u zavisnosti od toga da li neko plaća članarinu ili ne plaća. Njihov je izbor to što ne plaćaju članarinu“, kaže Trifunović za Direkt.
Trebinje „penzionerski grad slučaj“
On naglašava da situacija kakva je u Trebinju ne postoji ni u jednoj lokalnoj zajednici u RS.
Objašnjava da je po njihovom Statutu moguće da u jednoj lokalnoj zajednici postoji samo jedno udruženje penzionera i da je, što se njih tiče, u Trebinju to Udruženje penzionera Grada Trebinja.
„Ovo udruženje u Trebinju je većinsko i njegovi članovi plaćaju članarinu i od te članarine finansiraju svoj rad. Članovi ovog drugog udruženja, praktično ne mogu biti članovi našeg republičkog udruženja, jer se priznaje samo jedno i to ono koje plaća članarinu“, navodi Trifunović i dodaje da se osnivanjem ovog drugog udruženja krnji interes penzionerske populacije.
Ranije je, navodi, bilo i pokušaja da se ove dvije penzionerske organizacije ujedine, ali to nije naišlo na podršku.
„Ako žele da rade u interesu penzionera, onda moraju da rade zajedno“, kategoričan je Trifunović.
Mirko Milojević tvrdi da je Gradsko udruženje penzionera čisto političko udruženje i da su, prema njegovim saznanjima, prethodnih godina „na sve moguće načine lobirali penzionere da glasaju za SNSD“.
„Ne može nijedan skup SNSD-a biti, a da njihov predsjednik (Risto Masleša, prim. aut.) nije prvi na slikanju“, ironično zaključuje Milojević.
Udruženje penzionera Grada Trebinja, pak, dodaje, ne miješa se u politiku, ali sarađuje sa vlasti koja bude izabrana.
