Foto: Carol Guzy/Zumapress
Rusija je počinila kršenja međunarodnih ljudskih prava i humanitarnih normi velikih razmjera–neke od njih predstavljaju ratne zločine– od početka svoje invazije na Ukrajinu prije više od godinu dana, rekla je u izvještaju objavljenom 16. marta nezavisna međunarodna istražna komisija koju podržava UN u Ukrajini.
U izvještaju se navodi da kršenja uključuju namjerna ubistva nenaoružanih civila, što predstavljaju ratne zločine, kao i mučenje, nezakonito zatvaranje, silovanje i druge oblike seksualnog nasilja, te prisilno deportaciju ukrajinske djece u Rusiju iz područja pod moskovskom kontrolom.
Komisija je takođe saopštila da bi talas velikih napada na ukrajinsku energetsku infrastrukturu koji je započeo u oktobru i doveo do toga da veliki dijelovi Ukrajine i milioni ljudi ostanu bez struje ili grijanja u dugim intervalima zimi, može predstavljati zločin protiv čovječnosti.
U izvještaju se navodi da napade na infrastrukturu treba dalje istražiti.
Komisija, koju čine tri nezavisna stručnjaka za ljudska prava, osnovana je tokom vanredne debate ubrzo nakon početka invazije Rusije.
U izvještaju, zasnovanom na stotinama intervjua, satelitskih fotografija i posjeta pritvorskim centrima i grobnicama, upotreba eksplozivnog oružja od strane ruskih snaga u naseljenim područjima ističe se kao jedan od glavnih uzroka civilnih žrtava, što pokazuje “očigledno zanemarivanje povrede i patnje civila.”
U izvještaju se pominje da su članovi komisije bili “zapanjeni razmjerama razaranja” koje su zatekli prilikom obilaska terena.
U izvještaju su identifikovani “brojni” slučajevi silovanja i seksualnog i rodno zasnovanog nasilja koje su počinile ruske vlasti u područjima koja su bila pod njihovom kontrolom.
Seksualno nasilje je počinjeno tokom obilazaka od kuće do kuće i tokom nezakonitog zatvaranja žrtava.
“Seksualno nasilje koje se svodi na mučenje i prijetnja takvim prema ženama i muškarcima bili su važni aspekti torture koju su provodile ruske vlasti”, navodi se u izvještaju.
Prebacivanje i deportacija ukrajinske djece u Rusiju “koje su ratni zločini”, navodi se u izvještaju, dodajući da mnoga djeca nisu mogla uspostaviti kontakt sa svojim porodicama, prema iskazima svjedoka, “i da bi mogla izgubiti kontakt s njima na neodređeno vrijeme”.
Kašnjenje u repatrijaciji civila također može predstavljati ratni zločin, navodi se.
Komisija je “takođe dokumentirala mali broj kršenja koje su počinile ukrajinske oružane snage, uključujući vjerovatno neselektivne napade i dva incidenta koji se kvalificiraju kao ratni zločini, gdje su ruski ratni zarobljenici strijeljani, ranjeni i mučeni”, navodi se u izvještaju.
Glavna preporuka komisije bila je da se “sva kršenja i zločini istraže i da odgovorni odgovaraju, bilo na nacionalnom ili međunarodnom nivou”.
Rusija je više puta poricala da je počinila zločine ili da je ciljala civile u Ukrajini uprkos brojnim dokazima koji govore suprotno.
