Foto: Ilustracija
“Građanstvo je suviše paralizovano poniženjem da bi bilo sposobno da se pobuni”. (Sartr)
Kroz stvaranje matriksa “mržnje i zločina kao uzvišenog identiteta”, politička pozorišna predstava pod otvorenim nebom, u kojoj caruje podsmijeh, sumnja i mržnja, daje se neprekidno više od dvadeset godina, a da pozorišna publika nikako prepozna tragikomediju u kojoj joj režiseri ove predstave dodjeljuju glavnu ulogu. U današnje vrijeme, u kojem populistička autoritarna retorika nacionalističkih “lidera” nudi izopačenu sliku dostojanstva čovjeka u kojoj se ludilo, prezir i budalaština pretvara u uzvišenu stvarnost sopstvenog identiteta; sve postaje parodija, lakrdija i šegačenje. U toj predstavi svi postaju tragične lude, koje u odbrani “časti” svojih “nacionalnih lidera” preuzimaju njihove nakazne moralne vrijednosti, njihove psihoporemećaje i njihovu opremu i oružje te kreću u boj i potragu za velikim “nacionalnim” podvizima koji će ih proslaviti.
Zbog razornog utjecaja na psihu čovjeka, ovu predstavu potrebno je neprekidno reprizirati kako bi se razotkrile sve dimenzije podmuklog razaranja slobode homosapiensa.
Prvi čin: mržnja, rat i kriminal
U toj potrazi za velikim “nacionalnim” podvizima osjeća se ludost i iščašenost u svakom činu predstave, gdje nepismene budale, pokvarenjaci i kriminalci postaju idealisti, romantičari, zanesenjaci, vitezovi, borci za pravdu, slobodu i čast njihovih izmaštanih “dama” (nacija), prema kojima su kao pubertirajući adolescenti grubi, cinični i bezosjećajni zavodnici. Oni agresivno ističu svoje erotično-seksualne potrebe, s čime se pojačava njihova patološka potrebu za mržnjom, vladanjem i moći, što čini tragiku ove pozorišne predstave još ogavnijom i mučnijom.
Oprezni i nepovjerljivi, lukavi i lažljivi, lakomi i praktični, postaju mjerilo svih stvari koje se dešavaju u ovoj pozorišnoj komediji. Njihovi pohodi postaju pohodi međusobnih prijetnji, mržnje i njihove umišljene borbe s moćnim i zlim neprijateljima koji ih okružuju, a kojih nema nigdje na vidiku sem u njihovoj iščašenoj mašti. “Isušenog mozga” svaki od njih poklanja svojoj “dami” nebrojene maštarije i ludorije da ne bi otkrila njihove nerazumnosti, halapljivosti, i neutoljivu žeđ za slavom i bogatstvom. U međusobnom nadmetanju prepuni su trikova i podvala s kojima uspijevaju omađijati svoje dame (nacije) da same sebe bičuju kako bi zaštitile njihovu “vitešku čast” kako se ne bi otkrila njihova nemoć općenja te njihovi trikovi i podvale.
I tako će ta ludorija, budalaština i šegačenje trajati sve dok u drugom činu predstave pozorišna publika ne otkrije da je sama umiješana u sve te podvale, laži, potkradanja i mimikrije, da je sama stvorila te lažne bezumne lakrdijaške “viteške” likove pomućenog uma, nemilosrdne i hladnokrvne u prevarama i pljačkama, hladne i odbojne u općenju sa svojim “damama”. Tada pozorišna publika (narod) definitivno posumnja da su je režiseri ove pozorišne predstave uvukli bez njezinog znanja u svijet lažnog viteškog nadmetanja, u kojem su učitelji i ljekari divovi koje treba pobijediti, izbjeglice skup čarobnjaka koje treba uništiti, a seljaci i radnici neprijateljske su vojske koje atakuju jedna na drugu.
Drugi čin: novi moral iz otuđene perspektive
Sad bi pozorišna publika najradije da izađe iz te pozorišne predstave i napusti lažne bezumne lakrdijaške “viteške” likove pomućenog uma, ali ne može. Vrata teatra zaključana su. U zaključanom (nacionalnom) teatru počinje drugi čin, čin stvaranja “otuđene perspektive” u kojoj pozorišna publika (nafrod) postaje “dobrovoljno” rob – zarobljenik svojih “nacionalnih vitezova”, iz čije perspektive sagledava svoju nimalo “veselu” budućnost i traži moralno opravdanje da se ne pobuni i ne odbaci svoju pokornost prema njima. Mada je “pozorišna publika” paralizovana poniženjem, nepravdom, kriminalom, mržnjom i korupcijom, koje čine nacionalni lideri i elite, teško se odlučuje na pobunu protiv ove tiranije, jer svaka njena pobuna nosi sa sobom opasnost optužbe za pobune protiv sopstvene nacije/države, što nosi veliku težinu moralne odgovornosti. U nedostatku moralnog kredibiliteta pojedinca, “nacionalna elita”, poput gospodara i roba, uvodi odnos države i pojedinca u sopstvenu percepciju dominacije i eksploatacije, u kojoj pojedinac nosi teret odgovornosti prema državama koje zapravo nema.
Između države, elite i pojedinca stvara se nova struktura morala u kojoj se prikriva prisustvo nacionalne elite i lidera. Nacionalna elita biva supstituirana narodom, što slobodu pobune pojedinca protiv “elite” direktno uvodi u zonu moralne konfrontacije pojedinca sa sopstvenom državom i narodom. Time se pobuna protiv kriminala, korupcije, nepotizma i nemorala “nacionalne elite” amortizira s težinom lične moralne odgovornosti pojedinca prema državi/naciji, što efektno pobunu pojedinca usmjerava ka demonizaciji i okrivljivanju drugog. Mržnja i prema drugom izrasta u određujuću odrednicu identiteta “pozorišne publike” (naroda), s čime se zatvara krug u kojem se svaka pobuna pojedinca protiv kriminala, korupcije, nemorala “nacionalne elite”, smatra pobunom protiv države/nacije.
Onaj koji bi preuzeo težinu moralne odgovornosti pobune protiv kriminala, korupcije, nepotizma i sl. bio bi izložen egsitencijalnim tjeskobama i teretu srama pobune protiv sopstvene države i naroda, što daje ton njegovoj nemoći i vodi ga u pokoravanje “nacionalnim liderima”. Time se pojedinac odriče moralne odgovornosti pobune, s čime svoju slobodu radije sagledava kao neslobodu, u kojoj nalazi svoj alibi da radije prihvata sitne privilegije i pogodnosti nego težinu moralne odgovornosti pobune protiv države/nacije, što otvara proces legalizacije kriminala, korupcije, nepotizma i mržnje.
Treći čin: kolektivna hipnoza
Treći je čin ove pozorišne predstave opća ludnica u kojoj pozorišna publika (narod) postaje i žrtva i zločinac, i tad više niko ne pita ni za dirigente (političke lidere) ni za glumce (političke stranke). Oni nisu ni krivci ni žrtve. Žrtva i krivac sada je pozorišna publika (narod), koja s lakoćom preuzima teret krivnje s pokornošću, bez osjećanja ikakve odgovornosti i stida, što izrasta u fenomen ove pozorišne predstave pod otvorenim nebom, koji uspješno funkcionira više od 20 godina. Više od 20 godina “nacionalni lideri” u nacionalnom teatru uspješno ubjeđuju “pozorišnu publiku” kako njihov zločin nije zločin i kako onaj koji prepozna njihov zločin kao njihovu odgovornost – čini najveću opasnost za “pozorišnu publiku”, odnosno za narod, s čime je otvoren put mržnje i netrpeljivosti prema svima koji se pobune protiv zločina “nacionalnih lidera”.
I kad je “pozorišna publika” povjerovala u to, bio je otvoren put ka “kolektivnoj hipnozi” i svim poželjenim oblicima manipulacija, spinovanja i kontrole. Sofisticirani digitalni mediji, kompjuterski algoritmi i društvene mreže pomoći će vještim “nacionalnim liderima” da brzo i efektno dovedu pozorišnu publiku u stanje frakcinacije i konfuzije, u kojem se mijenjaju sistemi vjerovanja, morala i ponašanja. Napustiti “teatar nacionalne hipnoze”, koji povezuje misli, jezik, vjeru i obrasce ponašanja publike, znači ostati nezaštićen od kazne za zločin “svojih”, koje si napustio. Postati izdajnik najveće je “prokletstvo”, koje ne ostaje nekažnjeno. I ne samo to: ostati u “teatru nacionalne hipnoze” znači prihvatanje kolektivne buke da “zločin” koji je počinjen od “naših” nije “zločin” i da odgovornosti za to nema. I tad je sve čisto i jasno. Nema potrebe ni za kajanjem ni stidom. Nema ni straha od kazne za počinjeni zločin “naših”. Nema ni izopćenja iz glumišta. I tu nastaje psihološka mutacija kod pozorišne publike (naroda). Odsustvo straha za počinjeni zločin i straha od izopćenja iz grupe postaje glavna poluga izbora: ostati u teatru “nacionalne hipnoze”. Ostankom u teatru “nacionalne hipnoze” stiže se do “uzvišenog i korisnog zločina”, koji postaje kolektivnim identitetom “pozorišne publike”, što stubokom mijenja odnos između dirigenta, glumaca i gledališta, što izrasta u inspiraciju šutnje, pokornosti i novog zločina. Ta šutnja i pokornost daje potpunu kontrolu “nacionalnim liderima” nad “pozorišnom publikom” (narodom), bez obzira na to koliko je “pozorišna publika” svjesna, u kakvom se stanju hipnoze, bunila i manipulacija nalazi i koliko je blizu provalije.
I tako psihoplemensko programiranje manipulacije narodom, s ciljem postizanja ličnog interesa “nacionalnih dirigenata” i raznih “glumačkih udruženja” postaje jedan od temeljnih instrumenata razaranja slobode homosapiensa.
“Svi oćemo samo dobro, a od dobra jedino budala mož da ispadneš. A nevolja, opet, oće da te napravi pametnijeg, al to tek ako te ne ubije, prvo treba da ju preživi. Izmeri sad šta ti je gore.” (Petrijin venac)
